अतिवृष्टी अनुदान: राज्यातील मार्च, एप्रिल आणि मे २०२५ मध्ये झालेल्या गारपीट आणि अवकाळी पावसामुळे नुकसान झालेल्या शेतकऱ्यांसाठी २२१५ कोटी रुपयांचा निधी वितरीत करण्यास सुरुवात झाली असून, पात्र शेतकऱ्यांच्या खात्यावर पैसे जमा होत आहेत.
मुंबई:
राज्यात २०२५ च्या सुरुवातीला मार्च, एप्रिल आणि मे महिन्यात झालेल्या अवकाळी पाऊस आणि गारपिटीमुळे शेती पिकांचे मोठ्या प्रमाणात नुकसान झाले होते. या नुकसानीची भरपाई म्हणून राज्य सरकारने मंजूर केलेला २२१५ कोटी रुपयांचा निधी अखेर शेतकऱ्यांच्या खात्यावर जमा होण्यास सुरुवात झाली आहे. ज्या शेतकऱ्यांनी त्यांची केवायसी (KYC) प्रक्रिया पूर्ण केली आहे, त्यांच्या खात्यात पैसे जमा होत असल्याची माहिती समोर आली आहे.
मार्च ते मे २०२५ मधील नुकसानीसाठी निधी मंजूर
या वर्षाच्या सुरुवातीला झालेल्या अवकाळी पावसाने शेतकऱ्यांच्या हातातोंडाशी आलेला घास हिरावून घेतला होता. हरभरा, गहू, मका यांसारख्या रब्बी पिकांसह फळबागा आणि भाजीपाला पिकांचेही मोठे नुकसान झाले होते. या नुकसानीच्या पार्श्वभूमीवर, राज्य सरकारने विविध जीआर (GR) काढून शेतकऱ्यांसाठी २२१५ कोटी रुपयांच्या निधीला मंजुरी दिली होती. अखेर हा निधी शेतकऱ्यांपर्यंत पोहोचण्यास सुरुवात झाली आहे.
NDRF निकषानुसार हेक्टरी ८५०० रुपये मदत
नुकसानग्रस्त शेतकऱ्यांना राष्ट्रीय आपत्ती प्रतिसाद निधीच्या (NDRF) निकषानुसार प्रति हेक्टरी ८५०० रुपये मदत मंजूर करण्यात आली असून, ही मदत दोन हेक्टरच्या मर्यादेत दिली जाणार आहे. पंचनाम्यामध्ये ज्या शेतकऱ्यांचे ७०% नुकसान झाल्याचे नोंदवले आहे, त्यांना त्या प्रमाणात मदतीची रक्कम दिली जात आहे. उदा. ७०% नुकसानीसाठी सुमारे ६००० रुपये शेतकऱ्यांच्या खात्यात जमा केले जात आहेत.
KYC नंतर ७२ तासांत रक्कम खात्यात जमा
मदत वाटपाची प्रक्रिया पारदर्शकपणे पार पाडली जात आहे. तलाठी आणि कृषी विभागामार्फत नुकसानग्रस्त शेतकऱ्यांच्या याद्या तयार करण्यात आल्या आहेत. या याद्या महा-ई-सेवा केंद्रांवर उपलब्ध करून दिल्या जात असून, शेतकऱ्यांनी तिथे जाऊन आपली केवायसी (KYC) प्रक्रिया पूर्ण करणे आवश्यक आहे. केवायसी यशस्वीरीत्या पूर्ण झाल्यानंतर ४८ ते ७२ तासांच्या आत मदतीची रक्कम थेट शेतकऱ्यांच्या बँक खात्यात जमा केली जात आहे. १ ऑक्टोबर २०२५ रोजी केवायसी केलेल्या एका शेतकऱ्याच्या खात्यात ४ तारखेला पैसे जमा झाल्याचे समोर आले आहे.
कोणत्या जिल्ह्यांतील शेतकऱ्यांना मिळणार मदत?
या नुकसान भरपाईसाठी पात्र ठरलेल्या प्रमुख जिल्ह्यांमध्ये छत्रपती संभाजीनगर, लातूर, बीड, अकोला, अमरावती, धाराशिव, जालना, परभणी, सोलापूर, सातारा, सांगली, नाशिक, धुळे, नंदुरबार, जळगाव, ठाणे, पालघर, रायगड, रत्नागिरी, सिंधुदुर्ग, भंडारा, यवतमाळ आणि वाशिम यांचा समावेश आहे.
याद्या आणि KYC बाबत महत्त्वाची सूचना
सध्या मदत वाटपाची प्रक्रिया टप्प्याटप्प्याने सुरू आहे. त्यामुळे सर्व गावांच्या याद्या एकाच वेळी उपलब्ध होणार नाहीत. हिंगोलीसारख्या काही जिल्ह्यांमध्ये अनेक गावांच्या याद्या उपलब्ध झाल्या आहेत, तर नांदेडसारख्या जिल्ह्यांतील शेतकऱ्यांच्या तक्रारी आहेत की त्यांच्या गावांच्या याद्या अद्याप आलेल्या नाहीत. ज्या शेतकऱ्यांच्या गावाच्या याद्या आलेल्या नाहीत, त्यांनी आपल्या गावातील तलाठी किंवा कृषी सहाय्यकांशी संपर्क साधून माहिती घ्यावी. सध्या नुकसान भरपाईची वेबसाईट तांत्रिक कारणास्तव तात्पुरती बंद असून, ती दोन ते तीन दिवसांत पुन्हा सुरू होण्याची शक्यता आहे. त्यानंतर शेतकरी आपली केवायसी प्रक्रिया पूर्ण करू शकतील.