शेतकऱ्यांसाठी खुशखबर: हरभरा पिकाचे नवीन वाण आले बाजारात, भरघोस उत्पादनासह मजुरीचा खर्चही वाचणार! हरभरा पिकाचे वाण

हरभरा पिकाचे वाण: रब्बी हंगामासाठी कृषी विद्यापीठांनी विकसित केले हरभऱ्याचे नवीन आणि सुधारित वाण; यांत्रिक काढणीस योग्य, मर रोगास प्रतिकारक आणि अधिक उत्पादन देणारे वाण शेतकऱ्यांसाठी ठरतील वरदान.

• परभणी चणा-१६ (BDNG 2018-16): यांत्रिक काढणीसाठी उत्तम, टपोरे दाणे आणि भरघोस उत्पादन.

• सुपर जॅकी (AKG 1402): मर रोगाला प्रतिकारक, कमी कालावधीत येणारे आणि अधिक उत्पादन देणारे वाण.

• फुले विक्रम आणि फुले विश्वराज: जिरायती आणि बागायती दोन्हीसाठी उपयुक्त वाण.

• दिग्विजय आणि जॅकी ९२१८: वेळेवर आणि उशिरा पेरणीसाठीही चांगला पर्याय.

अकोला:

शेतकरी मित्रांनो, रब्बी हंगामाची लगबग सुरू झाली असून, या हंगामातील प्रमुख पीक असलेल्या हरभऱ्यासाठी कृषी विद्यापीठांनी काही नवीन आणि अत्यंत फायदेशीर वाण विकसित केले आहेत. हे वाण केवळ भरघोस उत्पादनच देत नाहीत, तर सध्याच्या काळातील सर्वात मोठी समस्या असलेल्या मजुरीच्या खर्चातही मोठी बचत करतात. चला तर मग, या नवीन वाणांची सविस्तर माहिती घेऊया.

१. परभणी चणा-१६ (BDNG 2018-16): यांत्रिक काढणीचा बादशाह

वसंतराव नाईक मराठवाडा कृषी विद्यापीठाने २०२४ मध्ये प्रसारित केलेला हा वाण शेतकऱ्यांसाठी एक मोठी देणगी आहे.

• खास वैशिष्ट्य: हा वाण प्रामुख्याने यांत्रिक पद्धतीने काढणी करण्यासाठी विकसित करण्यात आला आहे. सध्या हरभरा काढणीसाठी वेळेवर मजूर मिळत नाहीत आणि मजुरीचा खर्चही प्रचंड वाढला आहे. अशा परिस्थितीत हार्वेस्टरने काढणी करता येणारा हा वाण शेतकऱ्यांचा वेळ आणि पैसा दोन्ही वाचवतो.

• उत्पादन क्षमता: या वाणाचे सरासरी उत्पादन १० ते १२ क्विंटल प्रति एकर आहे. मात्र, चांगली जमीन आणि योग्य नियोजन केल्यास १५ क्विंटल प्रति एकर पर्यंत उत्पादन मिळू शकते.

• दाण्याचा आकार: याचे दाणे टपोरे असून, १०० दाण्यांचे वजन २९ ते ३० ग्रॅम पर्यंत भरते, ज्यामुळे बाजारात चांगला भाव मिळतो.

• पक्वता कालावधी: हे पीक ११० ते ११५ दिवसांत काढणीला तयार होते.

२. सुपर जॅकी (AKG 1402): मर रोगावर मात

पंजाबराव देशमुख कृषी विद्यापीठ, अकोला यांनी २०२४ मध्ये प्रसारित केलेला हा आणखी एक उत्तम वाण आहे.

• रोगप्रतिकारशक्ती: या वाणाची सर्वात मोठी विशेषता म्हणजे तो मर (Fusarium Wilt) रोगास पूर्णपणे प्रतिकारक आहे. हरभरा पिकात मर रोगामुळे होणारे नुकसान मोठे असते, ते या वाणाच्या लागवडीने टाळता येते.

• पक्वता कालावधी: हा वाण तुलनेने लवकर, म्हणजे ९५ ते १०० दिवसांत पक्व होतो.

• दाण्याचा आकार: याचे दाणे मध्यम टपोरे असून, १०० दाण्यांचे वजन २५ ते २७ ग्रॅम पर्यंत असते.

• उत्पादन: या वाणाचे उत्पादन जॅकी ९२१८ या प्रसिद्ध वाणापेक्षा १५ ते २० टक्क्यांनी जास्त असल्याचे प्रयोगांमध्ये दिसून आले आहे.

३. फुले विक्रम: यांत्रिक काढणीसाठी आणखी एक पर्याय

महात्मा फुले कृषी विद्यापीठ, राहुरी यांनी २०१६ मध्ये प्रसारित केलेला हा वाण देखील यांत्रिक काढणीसाठी अत्यंत उपयुक्त आहे.

• दाण्याचा आकार: याचे दाणे लहान असून, १०० दाण्यांचे वजन २० ते २१ ग्रॅम आहे.

• अनुभव: अनेक शेतकऱ्यांना या वाणातून चांगले उत्पादन मिळाले आहे. आपला अनुभव आपण कमेंटमध्ये नक्की सांगा.

४. फुले विश्वराज: जिरायतीसाठी वरदान
राहुरी कृषी विद्यापीठाने २०२० मध्ये प्रसारित केलेला हा वाण ‘विजय’ या लोकप्रिय वाणाला पर्याय म्हणून विकसित केला आहे.

• उपयुक्तता: हा वाण विशेषतः कोरडवाहू (जिरायती) परिस्थितीसाठी अत्यंत चांगला आहे.

• दाण्याचा आकार: याचे दाणे ‘विजय’ वाणापेक्षा मोठे असून, १०० दाण्यांचे वजन २१ ते २२ ग्रॅम असते, ज्यामुळे उत्पादन अधिक मिळते.

इतर विश्वासार्ह वाण:

या नवीन वाणांव्यतिरिक्त, शेतकरी बांधव आपल्या जमिनीच्या प्रकारानुसार आणि हवामानानुसार खालील वाणांची निवड करू शकतात:

• जॅकी ९२१८: बागायती आणि वेळेवर पेरणीसाठी एक लोकप्रिय आणि विश्वासार्ह वाण. यातून एकरी १४-१५ क्विंटलपर्यंत उत्पादन अनेक शेतकऱ्यांनी घेतले आहे.

• दिग्विजय: वेळेवर आणि उशिरा पेरणीसाठी उपयुक्त असा हा एक चांगला वाण आहे.

• पीडीकेव्ही कनक (PDKV Kanak): हा देखील मर रोगास सहनशील आणि चांगल्या उत्पादनाची क्षमता असलेला वाण आहे.

• जवाहर २४ (Jawahar 24) आणि आरव्हीजी २०४ (RVG 204): हे वाण देखील यांत्रिक काढणीसाठी उपयुक्त आहेत.

शेतकरी मित्रांनो, हरभरा पेरणीपूर्वी आपल्या जमिनीचा प्रकार, पाण्याची उपलब्धता आणि आपल्या भागातील हवामान लक्षात घेऊन योग्य वाणाची निवड करणे अत्यंत महत्त्वाचे आहे. आपण मागील वर्षी कोणत्या वाणाची लागवड केली होती आणि आपल्याला एकरी किती उत्पादन मिळाले, हे खाली कमेंट बॉक्समध्ये नक्की सांगा, जेणेकरून इतर शेतकऱ्यांनाही त्याचा फायदा होईल.