दिवाळीत राज्यात पावसाचे दुहेरी सावट; अरबी समुद्रातील प्रणालीमुळे कोकण, मध्य महाराष्ट्रात जोरदार सरींचा इशारा

सॅटेलाइट इमेजनुसार विदर्भ, उत्तर महाराष्ट्रात ढगांची दाटी; अरबी समुद्रातील कमी दाबाच्या क्षेत्रामुळे १८ ते २२ ऑक्टोबर दरम्यान राज्यात पाऊस, हवामान विभागाकडून ‘यलो अलर्ट’ जारी.

विशेष प्रतिनिधी, पुणे:

ऐन दिवाळीच्या तोंडावर राज्यात पावसाचे पुनरागमन होण्याची दाट शक्यता निर्माण झाली आहे. अरबी समुद्रात लक्षद्वीपजवळ तयार होत असलेल्या तीव्र हवामान प्रणालीमुळे राज्यात पावसासाठी पोषक वातावरण तयार झाले असून, येत्या १८ ते २२ ऑक्टोबर दरम्यान, विशेषतः दक्षिण कोकण आणि दक्षिण मध्य महाराष्ट्रात मेघगर्जनेसह जोरदार पावसाचा अंदाज हवामान तज्ज्ञांनी वर्तवला आहे. या पार्श्वभूमीवर, हवामान विभागाने अनेक जिल्ह्यांसाठी ‘यलो अलर्ट’ जारी केला आहे.

सध्याची स्थिती: विदर्भ, उत्तर महाराष्ट्रात ढगांची दाटी

सध्याच्या सॅटेलाइट इमेजनुसार, राज्याच्या काही भागांमध्ये ढगांची दाटी वाढली असून स्थानिक पातळीवर पावसाला सुरुवात झाली आहे.

• विदर्भ: मध्य प्रदेशालगतच्या नागपूर विभागातील नागपूरचा उत्तरेकडील भाग (रामटेक परिसर) आणि अमरावती विभागाच्या उत्तरेकडील भागात ढगाळ वातावरण तयार झाले असून, काही ठिकाणी पावसाच्या हलक्या सरी कोसळत आहेत.

• उत्तर महाराष्ट्र: नाशिक जिल्ह्याच्या उत्तरेकडील भागात, विशेषतः दिंडोरी, पेठ, कळवण आणि सटाणा तालुक्यांच्या काही भागांत स्थानिक ढगनिर्मिती झाली आहे. जळगाव आणि धुळे जिल्ह्यांच्या सीमावर्ती भागांवरही ढगांचे आच्छादन आहे.

• मराठवाडा: छत्रपती संभाजीनगर जिल्ह्याच्या पश्चिम भागात, विशेषतः कन्नड, वैजापूर आणि लगतच्या चाळीसगाव तालुक्यात पावसाचे छोटे ढग विकसित झाले आहेत.

गेल्या २४ तासांत कोकणातील मुंबई, ठाणे, पालघर, रायगडसह काही भागांत पावसाने हजेरी लावली आहे. ही केवळ आगामी मोठ्या पावसाची नांदी असून, अरबी समुद्रातील प्रणाली अधिक तीव्र झाल्यावर पावसाचा जोर आणि व्याप्ती दोन्ही वाढणार आहे.

काय आहे हवामान प्रणाली आणि तिचा प्रभाव?

सध्या अरबी समुद्रात, लक्षद्वीपजवळ चक्राकार वाऱ्यांची स्थिती (Cyclonic Circulation) सक्रिय आहे. ही प्रणाली अत्यंत वेगाने तीव्र होत असून, पुढील २४ तासांत तिचे कमी दाबाच्या क्षेत्रात आणि त्यानंतर ‘डिप्रेशन’ व ‘डीप डिप्रेशन’मध्ये रूपांतर होण्याची दाट शक्यता आहे. या प्रणालीचा संभाव्य मार्ग महाराष्ट्राच्या किनारपट्टीपासून दूर समुद्राच्या दिशेने असला तरी, तिचा अप्रत्यक्ष प्रभाव राज्यावर मोठ्या प्रमाणात जाणवणार आहे.

विभागानुसार सविस्तर पावसाचा अंदाज (१८ ते २२ ऑक्टोबर)

• जोरदार पाऊस (दक्षिण महाराष्ट्र आणि कोकण): या प्रणालीचा सर्वाधिक फटका दक्षिण महाराष्ट्राला बसण्याची शक्यता आहे. कोल्हापूर, सांगली, सातारा, रत्नागिरी, सिंधुदुर्ग आणि गोवा व लगतच्या बेळगाव परिसरात मेघगर्जनेसह मध्यम ते जोरदार पावसाच्या सरी कोसळतील.

• मध्यम ते हलका पाऊस (उर्वरित महाराष्ट्र): उत्तर महाराष्ट्र, उत्तर कोकण, मराठवाडा आणि विदर्भात पावसाचा जोर तुलनेने कमी असेल. नाशिक, पुणे, अहमदनगर, छत्रपती संभाजीनगर, जालना, बीड, धाराशिव, लातूर, परभणी या जिल्ह्यांमध्ये स्थानिक ढगनिर्मिती होऊन विखुरलेल्या स्वरूपात हलका ते मध्यम पाऊस पडेल.

हवामान विभागाचा ‘यलो अलर्ट’

• शनिवार, १८ ऑक्टोबर: सातारा, कोल्हापूर आणि सिंधुदुर्ग.

• रविवार, १९ ऑक्टोबर: पावसाची व्याप्ती वाढणार असून रायगड, रत्नागिरी, सिंधुदुर्ग, पुणे, कोल्हापूर, सातारा, सांगली, सोलापूर, अहमदनगर, बीड, धाराशिव, लातूर, परभणी, हिंगोली, नांदेड आणि ठाणे.

• सोमवार, २० ऑक्टोबर: कोल्हापूर आणि सिंधुदुर्ग.

• मंगळवार, २१ ऑक्टोबर: परभणी, हिंगोली, नांदेड, लातूर, सातारा आणि रत्नागिरी.

महिन्याअखेरीस बंगालच्या उपसागरात दुसरे संकट?

अरबी समुद्रातील प्रणालीचा प्रभाव ओसरत असतानाच, २१-२२ ऑक्टोबरच्या सुमारास बंगालच्या उपसागरात एक नवीन चक्राकार वाऱ्यांची प्रणाली तयार होण्याची शक्यता आहे. मात्र, हा अत्यंत दूरच्या पल्ल्याचा अंदाज असल्याने नागरिकांनी घाबरून जाऊ नये, असे आवाहन हवामान तज्ज्ञांनी केले आहे.